پسته ۳۰۰ هزار سال است که به‌عنوان یک منبع غذایی توسط انسان مورد استفاده قرار می‌گیرد و یکی از پرمصرف‌ترین آجیل‌ها در جهان است. پسته طعم نسبتاً شیرین و بافت لطیفی دارد و معمولاً به‌عنوان میان‌وعده مصرف می‌شود. همچنین، در فرهنگ‌های مختلف در تهیه دسر و سالاد مورد استفاده قرار می‌گیرد. خوردن این آجیل غنی از پروتئین، فواید زیادی دارد که از جملۀ آن‌ها می‌توان به تقویت سلامت قلب، مدیریت قند خون، کاهش خطر سرطان روده بزرگ، کاهش سطح فشار خون و محافظت در برابر زوال عقل اشاره کرد. قصد داریم در ادامه، تمامی فواید و خواص پسته را برای شما بازگو کنیم، پس با ما همراه باشید.
مواد غذایی و خواص پسته
هر 49 عدد مغز پسته حدود 159 کالری دارد و سایر مواد غذایی درون آن به‌شرح زیر هستند:
- 5.72 گرم پروتئین؛
- 7.7 گرم کربوهیدرات؛
- 12.85 گرم چربی؛
- 3 گرم فیبر؛
- 2.2 گرم شکر.
پسته فاقد کلسترول است؛ ولی یک منبع عالی برای ویتامین‌ها و مواد معدنی زیر به‌حساب می‌آید:
- منگنز؛
- منیزیوم؛
- فسفر؛
- فلز مس؛
- ویتامین B6، B3 و B5؛
- تیامین؛
- ویتامین آ؛
- فولات؛
- ویتامین سی؛
- آهن؛
- ویتامین E.
پسته همچنین مقدار زیادی پتاسیم دارد. در واقع، حدود 100 عدد مغز پسته پتاسیم بیشتری نسبت به یک موز بزرگ دارد و به‌اندازۀ یک فنجان بروکلی پخته‌شده فیبر دارد. پسته خواص علمی ثابت‌شدۀ متعددی هم دارد که در فهرست زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:
- خواص آنتی‌اکسیدانی دارد؛
- خواص ضدمیکروبی دارد؛
- خواص ضدویروسی دارد؛
- خواص ضدالتهابی دارد؛
- خاصیت ضددیابت دارد؛
- به‌عنوان یک عامل افزایش‌دهندۀ عملکرد و شناخت مغز عمل می‌کند.
فواید پسته برای بدن انسان
همان‌طور که گفتیم، پسته سرشار از پروتئین، فیبر و آنتی‌اکسیدان است. پسته همچنین دارای چندین ماده مغذی مهم دیگر از جمله ویتامین B6 و پتاسیم است که مجموع این موارد، فواید سلامتی زیر را برای بدن به‌همراه می‌آورند:
آنتی‌اکسیدان بالا
آنتی‌اکسیدان‌ها برای سلامتی شما حیاتی هستند. آن‌ها از آسیب سلولی جلوگیری می‌کنند و نقش کلیدی در کاهش خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها مانند سرطان دارند.
پسته منبع خوبی از آنتی‌اکسیدان‌ها است و مقادیر بیشتری از این مواد نسبت به بسیاری از انواع دیگر آجیل و دانه‌ها دارد. پسته به‌ویژه سرشار از لوتئین و زاگزانتین است که هر دو آنتی‌اکسیدان‌های بسیار مهمی برای سلامت چشم هستند. این ترکیبات از چشمان شما در برابر آسیب ناشی از نور آبی و دژنراسیون ماکولا مرتبط با افزایش سن محافظت می‌کنند.
علاوه‌براین، دو گروه از فراوان‌ترین آنتی‌اکسیدان‌ها در پسته به نام پلی فنول‌ها و توکوفرول‌ها، به محافظت در برابر سرطان و بیماری قلبی کمک می‌کنند. پسته سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های فلاونوئیدی مانند آنتوسیانین‌ها و فلاون‌ها نیز هست. این ترکیبات ممکن است با کاهش آسیب سلولی و کاهش التهاب در مغز به محافظت در برابر زوال شناختی کمک کنند.
کم‌کالری و سرشار از پروتئین
از جالب‌ترین خواص مغز پسته می‌توان به کالری کم آن در مقایسه با سایر آجیل‌ها اشاره کرد. درعین‌حال، با پروتئینی که حدود 14 درصد از محتوای کالری این آجیل را تشکیل می‌دهد، پسته از نظر محتوای پروتئین در بین آجیل‌ها پس‌از بادام در رتبه دوم قرار دارد. از دیگر خواص پسته می‌توان به محتوای بالای اسیدهای آمینه ضروری در آن اشاره کرد.
کمک به کاهش وزن
پسته سرشار از فیبر و پروتئین است که هر دو، احساس سیری را افزایش می‌دهند و به شما کمک می‌کنند کمتر غذا بخورید. یکی از عواملی که احتمالاً به خواص پسته در کاهش وزن کمک می‌کند این است که محتوای چربی پسته ممکن است به‌طور کامل توسط بدن انسان جذب نشود.
افزایش باکتری‌های سالم روده
پسته سرشار از فیبر است و همان‌طور که می‌دانید، فیبر در سیستم گوارش عمدتاً به‌صورت هضم‌نشده حرکت می‌کند، و تنها برخی از انواع فیبر توسط باکتری‌های خوب در روده شما هضم می‌شوند. سپس باکتری‌های روده فیبر را تخمیر و آن را به اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه تبدیل می‌کنند، که می‌تواند مزایای سلامتی متعددی داشته باشد؛ از جمله کاهش خطر ابتلا به اختلالات گوارشی، سرطان و بیماری‌های قلبی؛ مثلاً بوتیرات شاید مفیدترین نوع از اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه باشد. محققان نشان داده‌اند که خوردن پسته، تعداد باکتری‌های تولیدکننده بوتیرات در روده را به‌میزان بیشتری نسبت به خوردن بادام افزایش می‌دهد.
کاهش کلسترول و فشار خون
از دیگر خواص پسته می‌توان به کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی اشاره کرد. پسته علاوه‌بر اینکه آنتی‌اکسیدان بالایی دارد، کلسترول خون را کاهش می‌دهد و فشار خون را بهبود می‌بخشد؛ بنابراین خطر ابتلا به بیماری قلبی نیز کاهش پیدا می‌کند. علاوه‌براین، به‌نظر می‌رسد پسته بیشتر از سایر مغزها فشار خون را کاهش می‌دهد. بررسی 21 مطالعه علمی نشان داده است که خوردن پسته، فشار خون سیستولیک را 1.82 میلی‌متر جیوه، و فشار خون دیاستولیک را 0.8 میلی‌متر جیوه کاهش می‌دهد.
بهبود سلامت رگ‌های خونی
به پوشش داخلی رگ‌های خونی، اندوتلیوم می‌گویند. اندوتلیوم باید به‌درستی کار کند؛ زیرا اختلال عملکرد آن یک عامل خطر برای انواع بیماری‌های قلبی است. اختلال عملکرد اندوتلیال با کاهش اتساع عروق (تنگ شدن رگ‌ها) مشخص می‌شود که این امر منجر به کاهش جریان خون و افزایش فشار خون خواهد شد. اکسید نیتریک ترکیبی است که نقش مهمی در اتساع عروق دارد. این ماده با ارسال سیگنال به سلول‌های اندوتلیوم باعث گشادشدن رگ‌های خونی می‌شود. خوشبختانه پسته یک منبع عالی از اسید آمینه ال‌آرژنین است که در بدن به اکسید نیتریک تبدیل می‌شود؛ بنابراین، این دانه‌های کوچک نقش مهمی در ارتقای سلامت رگ‌های خونی دارند.
همچنین، جریان خون مناسب برای بسیاری از عملکردهای بدن از جمله عملکرد نعوظ در مردان مهم است. در یک مطالعه، مصرف منظم آجیل، از جمله پسته، با بهبود میل جنسی و عملکرد ارگاسمی در مردان مرتبط بود.
کاهش قند خون
پسته برخلاف داشتن محتوای کربوهیدرات بالاتر از بیشتر آجیل‌ها، دارای شاخص گلیسمی پایینی است؛ به این معنی که باعث افزایش قند خون نمی‌شود. حتی مطالعات نشان داده‌اند که خوردن پسته می‌تواند به افزایش سطح قند خون سالم کمک کند. یک بررسی از ۶ مطالعه به این نتیجه رسید که پسته می‌تواند قند خون ناشتا را به‌میزان قابل‌توجهی کاهش دهد و مقاومت به انسولین را در افراد مبتلا به دیابت نوع 2، پیش دیابت یا سندرم متابولیک بهبود ببخشد.
پسته علاوه‌بر داشتن فیبر بالا و چربی‌های سالم، سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، کاروتنوئیدها و ترکیبات فنلی است که همگی برای کنترل قند خون مفید هستند؛ بنابراین، افزودن پسته به رژیم غذایی می‌تواند در طولانی‌مدت به مدیریت سطح قند خون شما کمک کند.
عوارض مصرف پسته
اکنون که خواص پسته را دانستید، شاید لازم باشد عوارض مصرف بیش‌ازحد این آجیل را هم بدانید:
- پسته ممکن است باعث واکنش آلرژیک (حساسیت به آجیل) در برخی افراد حساس شود. این آلرژی با تب، کهیر، آسم و جوش مشخص می‌شود.
- مصرف بیش‌ازحد پسته می‌تواند خطر ابتلا به نقرس را افزایش دهد (به‌دلیل وجود پورین).
- پستۀ بوداده حاوی آکریل آمید است که می‌تواند اثر مضری بر سیستم عصبی داشته باشد.
- وقتی پسته زیاد خورده شود، می‌تواند روند هضم غذا را مختل کند و باعث یبوست شود. همچنین، خواص پستۀ بوداده کمتر از پستۀ خام است.
- ازآنجاکه پسته سرشار از پتاسیم، منیزیم و فسفر است، مصرف زیاد آن می‌تواند عملکرد کلیه را مختل کنند.
در صورت مشاهدۀ هرگونه واکنش نامطلوب به پسته، توصیه می‌شود مصرف آن را قطع کنید و بلافاصله با پزشک تماس بگیرید.
سخن پایانی
پسته با وجود قیمت بالا نسبت به سایر تنقلات، هنوز هم یکی از محبوب‌ترین آجیل‌ها در جهان است؛ چون خواص پسته برای بدن انسان بی‌شمار هستند. پسته علاوه‌بر تأمین مواد مغذی ضروری مانند پروتئین، ویتامین‌های گروه B و بسیاری از مواد معدنی، سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات گیاهی ضدالتهابی است. خوردن پسته با کنترل بهتر قند خون، کاهش فشار و سطح چربی خون و محافظت در برابر زوال شناختی مرتبط است. برای خرید پسته میتوانید از فروشگاه آجیل و خشکبار بهار تهیه کنید، بااین‌حال اگر به آجیل حساسیت دارید، باید از مصرف پسته و محصولات حاوی پسته خودداری کنید.
